Denk je aan Maya tempels in Guatemala dan denk je aan Tikal. Gek genoeg hebben weinig mensen gehoord van Yaxha, dat op slechts 30 kilometer van Tikal ligt. Yaxha is het op drie na grootste Maya-complex in Guatemala – alleen Tikal en El Mirador zijn groter. Het is redelijk geïsoleerd en er komen bijna geen reizigers. Dat is opmerkelijk want Yaxha is met 500 ‘gebouwen’ niet alleen gigantisch, door de ligging aan Laguna Yaxha is het ook nog eens een van de mooiste plekken in Guatemala.
Onaangetaste ruïnes
Yaxha maakt deel uit van het Yaxha National Park met andere Maya ruïnes zoals Nakum, Topoxté en El Naranjo. Deze vier sites vormen de basis voor een nationaal park van meer dan 37.000 hectare! Yaxha is de grootste van de drie sites.
Doordat er weinig details op de ruïnes zijn te vinden is niet helemaal duidelijk hoe oud dit Maya-complex is. Men denkt dat de hoogtijdagen rond het jaar 800 lag toen er zo’n 20.0000 mensen woonde.
Hoewel Spaanse monniken deze plek ontdekte in 1618 en de Oostenrijkse ontdekkingsreiziger Teobert Maler hier in 1905 kwam, bleef Yaxhá tot voor kort grotendeels onontdekt.
Mooier dan Tikal?
Het duurt minstens een paar uur om de belangrijkste ruïnes te verkennen. In vergelijking met Tikal is het hier een stuk ruiger met als hoogtepunt (letterlijk) de Templo 216 (Yaxha). Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht op andere tempels en Lago Yaxhá en Lago Sacnab.
Deze plek heeft iets magisch, zeker met zonsondergang!
TIP ♥ – entree is Q80 en het is geopend van 6:00 uur tot 17:00 uur
Onze ervaring in Yaxha
Wij bezochten Yaxha en we vonden het prachtig. Yaxha is kleiner, maar vele malen rustiger dan Tikal. Zeker de zonsondergang is magisch. Je staat op de hoogste ruïne waardoor je over de jungle uitkijkt waar hier en daar andere ruïnes boven de boomtoppen uitsteken, terwijl je brulapen hoort schreeuwen en de toekans voorbij vliegen.
Dat in combinatie met de zonsondergang bij de rivier maakte het een onvergetelijke ervaring.
Tour of geen tour
Wij zijn naar Yaxha gegaan met een tour. Dit is de makkelijkste manier om er te komen. Je kunt er ook op eigen gelegenheid heen, maar dat is ten eerste een flinke reis (met de minivan is het al 1,5 uur rijden) en ten tweede is het een behoorlijk complex.
TIP ♥ – alle tours zijn exclusief entreekosten (Q80)
Waar boek je een tour
De meeste reizigers komen hier vanuit Flores, op zo’n 1,5 uur rijden van Yaxha. Vanaf hier vertrekken de meeste tours naar Yaxha en met name Tikal. Er zitten ontzettend veel touroperators in dit stadje, maar het is moeilijk kiezen.
Kosten
Je kunt de tour al boeken voor €90 per persoon. Dat is inclusief vervoer, entree en lunch!
De mooiste tempels
In totaal vind je hier zo’n 500 ruïnes, of ‘structures’ zoals ze het hier noemen. Dat is ontzettend veel! De ruïnes hier omvatten negen pleinen, paleizen en tempels. Je moet hier minimaal een dag heen Yaxhá helemaal te ontdekken.
En het mooie is; je bent hier bijna alleen. Als je dit complex vergelijkt met andere bekende archeologische vondsten zoals Machu Picchu, Angkor Wat of Bagan is het hier een oase van rust!
Dit zijn de mooiste 3 tempels in het Yaxha National Park.
Yaxha; structure 216
Dit is de tempel waar reizigers voor komen. Dit is de hoogste constructie en ze hebben het de pakkende naam ‘Structure 216’ gegeven. De échte naam van deze tempel is ‘Temple of the Red Hands‘.
Als je op de top staat heb je een ongelooflijk uitzicht op het nabijgelegen bos en de lagunes. Je kunt hier zelfs toekans zien vliegen!
Je kunt de top bereiken via een houten trap die in de zijkant van de tempel is gebouwd. Deze tempel is in populair geworden doordat het TV-programma Survivor Guatemala hier is opgenomen. Als je op de top staat sta je zo’n 30 meter hoog.
Zonsondergang
Als je naar Yaxha gaat zorg er dan voor dat je lang genoeg blijft om de zon onder te zien gaan. Er zijn veel mooie plekken op onze aardbol om zonsondergangen te zien, maar die bij Yaxha is adembenemend. Yaxha ligt vlak naast een meer.
Dit zorgt voor prachtige zonsondergangen vanaf de top van de ruïnes met een fel oranje hemel.
TIP ♥ – in Flores kun je een sunset tours boeken voor Q150 p.p.
Major Astronomic Complex
Het bijzondere aan Yaxha is dat slechts een handvol tempels zichtbaar is. Heel veel tempels liggen nog verstopt onder de jungle, iets wat in Guatemala (en Belize) nog veel voor komt. Ze hebben nog niet de tijd gehad om alle tempels uit te graven.
Een voorbeeld daarvan is het Major Astronomic Complex. Dit zou een gigantisch complex moeten zijn en je kunt ook de contouren van de gebouwen zien. Ze liggen alleen nog verstopt onder bomen en struiken.
Er is bij het Major Astronomic Complex ook niet echt een ruïne te zien, maar je hebt hier wel een gaaf viewpoint. Doordat het een Major Astronomic Complex was is het behoorlijk hoog en vanaf hier heb je een mooi uitzicht op bijna alle tempels in Yaxha en de jungle.
TIP ♥ – vanaf hier kun je ook tempel 216 zien
North Acropolis
Persoonlijk vonden wij dit de best bewaarde tempels, ook de rustigste want er was niemand toen wij er waren. Je hebt er geen viewpoint op de tempels, ook mag je de tempels niet beklimmen, maar dat maakt het misschien nog wel mooier.
Er liggen hier drie tempels op een soort plein omgeven door bomen waarin apen slingeren. De tempels zijn alle drie behoorlijk hoog en in goede staat.
Andere tempels buiten Yaxha
Het complex van Yaxha is al behoorlijk groot, maar net buiten Yaxha liggen nog twee tempels die een belangrijke rol speelde in het verleden. Deze bezoek je niet tijdens een tour en zijn ook wat lastig te bereiken, maar mocht je de tijd hebben is het zeker de moeite waard om te kijken.
Topoxté
Net buiten de oevers van de laguna ligt een klein eiland met de overblijfselen van een van de laatste grote Itzá-forten. Het werd gebruikt tot in de 15e eeuw, tot de komst van de Spanjaarden. Deze ruïne is niet zo mooi als die van Yaxha, maar zeker een bezoekje waar als je in de buurt bent.
TIP ♥ – om er te komen neem je de boot bij El Sombrero Ecolodge. Deze ruïnes zijn goed te combineren met een tour naar Yaxhá.
Nakum
Ten noorden van Yaxhá ligt Nakum, bereikbaar via een 18 kilometer lang zandweggetje. Nakum was een havenstad die goederen van Tikal langs de Río Holmul naar de Caribische kust vervoerde. Nakum was groter en bekender dan Yaxha, maar ging ook in de 10e eeuw ten onder.
Dit complex is volledig gerestaureerd, voor zover dag mogelijk is. Het bijzondere van Nakum is dat twee delen van het complex zijn verbonden door een verhoogde brug. In die tijd een ingenieuze oplossing.
De drie pleinen van het zuidelijke deel zijn bijzonder indrukwekkend. De Plaza Central is bezaaid met gerestaureerde tempels.
Maler Group-complex
Een ander mooi gebied is het Maler Group-complex, met een paar tempels die tegenover elkaar staan. De opzet is vergelijkbaar met die van Tikal, wat zeker als inspiratie voor dit complex heeft gediend.
TIP ♥ – entree is Q80 en het is geopend van 6:00 uur tot 17:00 uur
Hoe kom je er?
Yaxha ligt op zo’n 30 kilometer van Flores. Dat maakt het des te gekker dat hier zo weinig reizigers komen. De makkelijkste manier om er te komen is met een georganiseerde tour vanuit Flores. Hier vertellen we je hoe je dat doet.
Georganiseerde tour
De makkelijkste optie is om een tour te boeken in Flores. Dit zijn dagtours waarbij je rond 7:00 uur naar Yaxha gaat of sunset tours waarbij je rond 13:00 uur vertrekt. Je hebt de hele dag om de tempels te verkennen. Doe, mocht het mogelijk zijn, altijd een middagtour!
Middag/zonsondergang tour
De meeste tours gaan rond 7:00 uur weg en komen dan om 13:00 of 15:30 uur weer terug. Als je een latere tour boekt (rond 13:00 uur) kom je pas ná zonsondergang terug.
TIP ♥ – reken op Q150 voor een tour
Op eigen gelegenheid
Je kunt natuurlijk ook zelf naar de tempels gaan zonder een tour te boeken. Je hebt dan wat meer vrijheid en kunt bepalen hoe laat je heen en terug gaat. Om er te komen neem je een chickenbus richting Melchor de Mencos.
Zeg tegen de chauffeur dat je er uit wil bij Restaurant El Portal. Bij het restaurant kun je een brommertax of pick-up truck nemen voor Q65 (heen en weer).
Beste reistijd
Het is het hele jaar door warm en vochtig rondom Yaxha. De beste tijd om het tempelcomplex te bezoeken is tijdens het droge seizoen, van november tot en met maart. De temperaturen zijn dan goed, omdat het niet zo heet wordt als tijdens onze zomermaanden.
Yaxha National Park bevindt zich in het regenwoud, waar het grootste deel van het jaar regent. Het regent hier niet harder dan andere gebieden in Guatemala, maar vaker (meer kleine buien). Zorg ervoor dat je een regenjas meeneemt.