Sumba

Iedereen die op zoek is naar een unieke bestemming in Indonesië zou naar Sumba moeten gaan. Het is één van de leukste eilanden van Indonesië die wij bezocht hebben. De inwoners leven nog volgens eeuwenoude tradities en rituelen, het landschap is mysterieus met rijstvelden en graslandschappen en de stranden zijn oogverblindende stranden. En het allerbelangrijkste… toerisme is hier bijna niet. Wij zijn er geweest en delen graag onze tips.

• Een ongerept eiland
• De cultuur op het eiland
• 10x leuke dingen om te doen
• Tips voor reizen op het eiland
• De beste hotels/resorts
• Hoe kom je er
• Beste reistijd

Het ongerepte Sumba

Dit is een van de meest bijzondere eilanden van Indonesië. Wij waren in alle opzichten positief verrast. Het is zo’n geweldig mooi eiland, vrij van massatoerisme, bars en nachtclubs. De traditionele cultuur is tot nu toe behouden.

Sumba is relatief klein, maar biedt ontzettend veel moois. Van hagelwitte zandstranden en regenwouden tot watervallen en rijstvelden. Het eiland ligt op slechts een uur vliegen van Bali wat het extra bijzonder maakt dat hier zo weinig reizigers komen. Het eiland wordt wel bekender, maar is nog steeds volledig ongerept.

Onze ervaring op Sumba

Zoals gezegd was Sumba voor ons één van de grootste verrassingen in Indonesië. Het is een prachtig eiland.

De stranden zijn hagelwit, zonder enige vorm van commercialisering, het binnenland is schitterend met graslandschappen, traditionele dorpen en rijstvelden en de mensen zijn oprecht blij dat je er bent.

Sumba is een absolute aanrader. Lees hier onze avonturen op het eiland!

De cultuur op het eiland

Een van de meest bijzondere dingen van Sumba is de cultuur. Bewoners hangen het Marapu geloof aan. Een geloof gebaseerd op animistische en spirituele overtuigingen. Het slachten van dieren is hier dan ook heel normaal.

Daarnaast vallen ook de vele graftombes, rituelen en traditionele huizen op.

Het Marapu geloof

Meer dan 60% van de bevolking hangt het ‘Marapu’ geloof aan. Iets wat het eiland uniek maakt. ‘Ma’ betekent ‘de grootvader‘ en ‘apu’ betekent ‘de schepper en bron van het leven‘. De Marapu geloven dat na dit leven een eeuwig leven in het hiernamaals volgt.

Wie overlijdt gaat naar de ‘Praing Marapu’, de wereld van de geesten. Men gelooft dat je in deze eeuwige wereld een soortgelijk leven hebt als op aarde.

Om de Marapuvoorouders te eren brengen de Sumbanezen beeltenissen aan op stenen altaars waar ze hun offers neerleggen.

TIP ♥ – offers zijn meestal dieren als kippen, varkens en stieren. Het is ook niet ongebruikelijk om dit te zien.

Begrafenissen en huwelijken

Twee belangrijke dingen op Sumba zijn begrafenissen en huwelijken. Ze geloven in leven na dood en dus is een begrafenis een hele happening. Lichamen worden vaak thuis opgebaard en begraven. Uiteraard worden er veel geld, buffels, koeien, varkens en kippen geofferd.

Iedere overledenen wordt in de foetushouding begraven. Dit weerspiegelt de wedergeboorte in de spirituele wereld.

Traditionele huizen

Iets wat meteen opvalt op Sumba zijn de traditionele huizen. Kenmerkend met de hoge punten en rieten daken. De huizen bestaan vaak uit vier pilaren die noord, zuid, west en oost vertegenwoordigen.

De hoge daken zijn gemaakt om waardevolle familiestukken en kostbare spullen te bewaren.

TIP ♥ – in heel Sumba kun je verschillende van deze traditionele dorpen (Kampung) bezoeken. De bekendste is Ratenggaro (zie #4)

10x leuke dingen om te doen op Sumba

Sumba is twee keer zo groot als Bali, maar er wonen 4x zo weinig mensen. Dat maakt het een ontzettend chill en relaxt eiland waar je weinig tot geen andere reizigers tegen komt als je de highlights bezoekt.

Wij hebben de belangrijkste highlights op een rij gezet.

#1 Bezoek Weekuri Lagoon

In het zuidwesten van Sumba vind je het Weekuri meer, of lagoon. Het is een van de bekendste bezienswaardigheden van het eiland en een must-see als je hier bent. Het is zelfs gekozen als een van de beste toeristische attracties van het eiland.

Het meer bestaat uit kristalhelder zeewater. De Weekuri lagoon ligt op slechts een uur rijden van de luchthaven Tamolaka. Je kunt er met een taxi heen of zelf met de scooter rijden. De wegen op Sumba zijn verrassend goed.

Je kunt zwemmen in het meer, maar hou er rekening mee dat het water behoorlijk fris is. Kijk ook uit met in het water springen, want het is niet heel diep en er ligt hier en daar koraal.

TIP ♥ – entree is 10.000 IDR toen wij er waren

#2 Rij naar Nihi Sumba

Nihi Sumba is een van de weinige resorts op het eiland, maar past helaas bij weinig mensen in het budget. Tenzij je bereid bent een slordige €1.300 per nacht te betalen. Gasten als Ed Sheeran en Jennifer Lawrence komen hier graag.

Helaas mag je er als buitenstaander ook niet in, tenzij je een afspraak hebt met de eigenaar.

Ondanks dat is het de moeite om er heen te rijden omdat het uitzicht op het strand echt schitterend is. Helaas is ook het strand alleen toegankelijk voor gasten. Dit vonden wij erg jammer, maar gelukkig doet Nihi Sumba veel goed voor het eiland.

Ze hebben lokale mensen in dienst, bouwen scholen en ziekenhuizen, verbeteren de wegen en leren locals hun eigen hotel te beginnen.

TIP ♥ – mocht dit hotel toch in je budget passen, check dan hier de prijzen

Hoe kom je er

Wij sliepen zelf bij Rua Beach Resort in het zuidwesten van het eiland. Dit ligt op zo’n 10 kilometer van Nihi Sumba en je kunt vanaf hier makkelijk met de brommer naar Nihi Sumba rijden.

De zuidwest kant van het eiland is de beste kant met de meeste accommodatie opties

Je kunt ook overnachten bij Lelewatu Resort Sumba. Dit is wat duurder dan Rua Beach Resort, maar een stuk goedkoper dan Nihi Sumba.

#3 Rij gelijk door naar Nipi Lima

Nipi Lima is een soort viewpoint met een van de mooiste uitzichten van het eiland. Het is een van riet gebouwde ‘wishing hand‘, waar je op kunt staan om foto’s te maken van de kustlijn van Sumba.

Het bijzondere is, is dat hier niemand is en dat het ook geen hele bekende bezienswaardigheid is. Althans, nog niet. Je kunt er de hele dag blijven als je wil, maar in de omgeving is verder niets te doen.

TIP ♥ – entree is 5.000 IDR p.p.

Hoe kom je er?

Nipi Lima ligt in de buurt van Rua Beach Resort en Nihi Sumba. Je rijdt er binnen 10 minuten heen. Wij hebben een week lang een scooter gehuurd om het eiland te verkennen, maar je kunt hier ook heen met de taxi.

Hou er rekening mee dat het laatste deel van de weg naar Nipi Lima niet verhard is.

#4 Bezoek Ratenggaro Village

Zoals we eerder op deze pagina hebben vermeld is de cultuur op Sumba erg bijzonder. Zo vind je er verschillende traditionele dorpen die je kunt bezoeken en een van de bekendste is Ratenggaro Village in de buurt van Kodi.

Groot is het niet, maar wel bijzonder. Het ligt direct aan de zee en bij laagtij kun je over het strand naar een ander dorp lopen. Je kunt er op eigen gelegenheid naar toe, maar ook met een gids die je gelijk een rondleiding geeft door het dorp.

Je kunt de lokale huizen bekijken en meer leren over het leven in deze eenvoudige huizen. Toen wij er waren werd er toevallig een bruiloft georganiseerd, met slachtingen en al. Dat maakt het hele bezoek nog iets mooier.

De klif waar het dorp ligt, ligt bezaaid met monolithische begraafplaatsen.

TIP ♥ – je hoeft geen entree te betalen, maar een ’tip’ van 50.000 IDR per twee personen wordt wel op prijs gesteld.

#5 Rij naar Wairinding Hill (Bukit Wairinding)

Wairinding Hill in Oost Sumba is een bijzondere plek. Het lijkt totaal niet op de rest van het eiland. De interessante heuvel is populair vanwege de unieke vorm en het uitgestrekte uitzicht.

De Wairinding Hill is slechts een deel van de regio. Het ligt in de buurt van Temu Village. Het lijkt een beetje op de Chocolate Hills op Bohol (Filipijnen). Ook hier ben je waarschijnlijk weer een van de weinige reizigers.

De beste tijd om deze regio te bezoeken is vlak voor of na het regenseizoen. Het regenseizoen loopt van december tot en met maart en een droog seizoen van juni tot en met oktober.

Wij waren er helaas in het droog seizoen, maar gelukkig had onze gids mooie foto’s!

TIP ♥ – het ligt op ongeveer een half uur rijden van Waingapu (naast Tambolaka de enige stad met een luchthaven) en zo’n 3 uur van Waikabubak.

#6 Leer surfen

Sumba is samen met Sumbawa een van de beste plekken in Indonesië om te surfen. De golven rollen hier perfect aan land. Het is niet echt een plek voor beginners, maar je kunt hier wel surflessen nemen.

Over het hele eiland vind je verschillende plekken waar je kunt surfen. De beste plekken om te surfen zijn Kalala, Tarimbang (gevorderde), Nihiwatu, Pero, Marosi en Pantai Kerewei. Bij de laatstgenoemde vind je ook accommodatie.

Gelukkig doen alle surfscholen op Sumba er veel aan om het geen tweede Bali te laten worden. Bij veel scholen gelden er ook regels dat ze maar een x-aantal surfers per dag het water in laten. Het surfen gaat hier bijna het hele jaar door.

Sumba Surf Camp

Sumba Surf Camp is een van de bekendste plekken om te surfen op Sumba. Het ligt bij Pantai Kerewei in het zuidwesten van Sumba. Je kunt hier ook overnachten. We zijn zelf bij Pantai Kerewei geweest (niet geslapen), en als je van surfen en niks anders dan surfen houdt, is dit zeker een goede optie.

Er zijn ook andere surfscholen op het eiland. Zo kun je ook bij Nihi Sumba surfen, maar dit kost je wel €1.300 per nacht 😉

#7 Huur een scooter

De manier om het eiland te verkennen is door een scooter te huren. Wij huurden een scooter bij Oro Beach (in de buurt van Tambolaka) en zijn in een week tijd naar het zuiden en zuidwesten gereden.

Het is ontzettend leuk om te doen omdat je op plekken komt die je anders niet zo zien. Twee toeristen op een scooter die van noord naar zuid Sumba reizen is hier niet heel gebruikelijk gezien de vele verbaasde blikken, zwaaiende mensen en ‘he mister!’.

Dat maakt die eiland nog leuker.

Kosten en wegen

Het huren van een scooter kost tussen de 100.000 en 150.000 IDR per dag. Afhankelijk van hoe lang je een scooter huurt en hoe goed je onderhandelingskunsten zijn.

Het eerste wat ons op viel was dat de wegen beter zijn dan je zou verwachten.

De hoofdwegen zijn allemaal in perfecte staat. Als je buiten de hoofdwegen komt, wordt het snel minder maar als je enige ervaring hebt met scooters moet het geen probleem zijn.

TIP ♥ – download maps.me, maar vertrouw niet alle hoofdwegen. Sommige hoofdwegen op maps.me zijn zandweggetjes en sommige zandweggetjes blijken perfect geasfalteerde wegen.

#8 Maak een trekking

Het landschap van Sumba biedt prachtige watervallen, stranden, mooie routes over bergen en heuvels, grotten, kokosnotenplantages, groene rijstvelden, bossen en open vlaktes. Kortom, er is genoeg te bewonderen.

Met een lokale gids kun je grote delen van het eiland verkennen.

TIP ♥ – er zijn veel interessante wandelingen vanuit veel plekken op het eiland. De meeste tours zijn te boeken bij je accommodatie.

#9 Bezoek de mooiste stranden

Sumba is gezegend met schitterende stranden en het mooiste is dat er niemand is op deze stranden. Geen bars, nagenoeg geen hotels, geen restaurants… de stranden zijn vrij van enige vorm van ontwikkeling.

Je vindt over het eiland mooie stranden, maar de mooiste vind je in het zuidwesten.

Wij hebben een overzicht gemaakt het de beste stranden om te bezoeken.

Oranje = hotels / bezienswaardigheden
Groen = Stranden
Blauw = luchthavens

Pantai Watu Malandong

Een van de bekendste stranden is Pantai Watu Malandong. Het ligt dicht bij de stad Kodi, maar helaas is de weg er naar toe niet al te goed. Het staat bekend om de vele rotsen die je langs de kust vindt. Het bekendste punt is de rots met het gat er in.

Je kunt er met de scooter komen, maar dit is vanaf Waikabubak best een eind rijden. Reken op 2 uur.

Bwanna Beach

Bwanna, ook wel Banna Beach, is een van de meest spectaculaire stranden van Sumba! Het ligt in de buurt van Kodi en Malandong en deze stranden zijn dan ook goed te combineren met elkaar.

Helaas is de toegang naar dit strand beperkt en zorg er voor dat je hier de tijd voor neemt! Wij kwamen tegen het eind van de middag en de weg terug in het donker is best pittig. De witte zandstranden worden omringd door ruige kliffen.

Marosi, Watu Bela en Kerewei Beach

Marosi, Watu Bela en Kerewei Beach liggen allemaal bij elkaar in de buurt in het zuidwesten van Sumba. Het ligt in rijafstand van Rua Beach en Nihi Sumba. Marosi Beach is de bekendste van de drie. Dit is een van de bekendste stranden van het eiland.

Watu Bela en Kerewi Beach zijn twee van de bekendste stranden om te surfen. Je vindt hier ook Sumba Surf Camp (zie #6). Het is zijn beide schitterende stranden waar je bijna geen andere reizigers vindt.

Kambera Beach

Dit strand ligt op ongeveer 25 kilometer van Waingapu, de hoofdstad van East Sumba. Vanaf deze stad kun je een taxi nemen en binnen een half uur zou je op het strand moeten zijn. Kambera Beach is een van de mooiere stranden met hagelwit zand.

Pantai Watu Parunu

Als je helemaal in het oosten van Sumba bent kun je Pantai Watu Parunu bezoeken. Het is een van de minder bekende stranden van het eiland omdat er in het oosten minder reizigers komen.

Het strand lijkt een beetje op Malandong met de rotsen en de ongerepte stranden die je hier vindt.

Rua Beach

Rua Beach is niet zo bekend, maar wel mooi! Wij sliepen hier 3 nachten en vanaf Rua Beach hebben we de meeste bezienswaardigheden in het zuidwesten bezocht. Het is dus een ideale uitvalsbasis.

Rua Beach is een groot strand dat zeker aan de ‘linkerkant’ erg indrukwekkend is met jungle en mist.

TIP ♥ – wij sliepen zelf bij Rua Beach Resort

Tarimbang Beach

Dit is een strand dat je zeker moet bezoeken als je op Sumba bent. Het ligt helaas iets uit de richting van het zuidwesten, maar het is zeker de moeite waad om de reus te ondernemen. Het is een populair strand onder surfers.

In het nabij gelegen dorpje vind je ook een aantal basic homestays.

Het strand is erg mooi, maar gek genoeg is het een boom die de laatste jaren het icoon van het strand is geworden. Je spot hem snel genoeg!

Mandorak Beach

Mandorak is een van de mooiste stranden van Sumba en kan goed gecombineerd worden met een bezoek aan de Weekuri Lagoon. Het ligt namelijk op 1 kilometer afstand van elkaar.

Het witte zandstrand is totaal ongerept en je vindt er weinig tot niets.

TIP ♥ – het is een mooie plek om lekker te zonnen, zwemmen, surfen of duiken.

Tips voor reizen op Sumba

Sumba is geen eiland om op de bonnefooi te bezoeken, zo leerde wij zelf. Er zijn niet heel veel hotels of resorts en degene die er zijn moet je vooraf reserveren. Het eiland heeft geen grote steden en is juist daardoor erg interessant.

Openbaar vervoer is er bijna niet dus je zult veel met de taxi of met een gehuurde brommer moeten doen. Wij delen daarom een aantal handige tips.

#1 Reserveer je accommodatie

Wij zijn normaal nooit van het reserveren van accommodatie, maar op Sumba is dat wel handig. Veel accommodaties hebben echter geen website en staan niet op Booking.com. Daarom kan het best lastig zijn om te bepalen waar je kunt slapen. Wij zijn van het noorden naar het zuiden gereden en sliepen in deze accommodatie;

• Noord Sumba – Sumba Hospitality School
• Zuid Sumba – Rua Beach Resort
• Optie voor zuid Sumba – Lelewatu Resort Sumba

#2 Pinnen en geld

Op Sumba vind je ATM’s. Je hebt ATM’s in grote steden als Tambolaka, Waikabubak en Waingapu. Je kunt hier dus gewoon geld pinnen. We raden wel aan om genoeg cash mee te nemen omdat pinautomaten niet altijd werken.

Daarnaast kun je in de meeste hotels met creditcard betalen. In guesthouses niet!

#3 Bereid je voor op een wereld zonder WiFi

Wij vonden het heerlijk, maar er is hier geen WiFi. Er zijn een paar plekken waar ze WiFi hadden zoals de Sumba Hospitality School en resorts als Nihi Sumba en Lelewatu Resort Sumba. Er schijnt in Tambolaka een pizzeria te zitten waar ze ook WiFi hebben.

Verder hadden ze nergens internet. Ook niet in de duurdere hotels. Niet erg, maar wel handig om te weten.

Het is ook goed om te weten dat je geen bereik hebt met je telefoon. Er is maar 1 telefoonmaatschappij die dit eiland ‘bedient’ en de meeste buitenlandse providers doen geen zaken met deze Indonesische provider.

#4 Er is geen openbaar vervoer

Sumba is een van de armste eilanden van Indonesië. Er rijden wel bussen (bemo’s), maar die rijden niet op schema en niet naar alle delen van het eiland. De beste manier om je te vervoeren is door een scooter te huren (150.000 IDR per dag) en zelf rond te rijden.

Je kunt ook een auto met chauffeur huren die je een dag of een aantal dagen over het eiland rond rijdt.

TIP ♥ – wij hebben onze laatste dag met chauffeur rondgereden. Dit kost zo’n €50 per dag

#5 Vlieg heen op Tambolaka en terug via Waingapu

Als je van plan bent om rond te reizen op Sumba en zowel zuidwest als oost Sumba wil zien, kun je het beste op Tambolaka heen vliegen en vanaf Waingapu terug. Bijna alle reizigers komen aan in Tambolaka, de grootste stad van het eiland.

Het is makkelijker om dan vanaf de andere kant van het eiland terug te vliegen zodat je niet terug hoeft naar Tambolaka.

TIP ♥ – een retourtje Bali – Tambolaka kost nog geen €150 p.p.

#6 Hoe lang heb je nodig voor Sumba

Dit eiland is een stuk groter dan Bali en we raden aan om hier minimaal een week voor uit te trekken. Als je het eiland goed wil zien heb je zeker wel 10 tot 11 dagen nodig.

Beste hotels/resorts op Sumba

Dat Sumba nog een onderontwikkeld eiland is merk je goed aan de accommodatie. Er is hier niet zo heel veel accommodatie. Zeker als je dat vergelijkt met bijvoorbeeld Bali of Lombok. Op Booking.com vind je maar 23 accommodaties.

Er zijn er gelukkig wel meer, maar alleen de betere hotels staan op internet. Verder vind je op Sumba veel basic guesthouses die niet op internet staan.

Dit zijn de beste accommodaties die wij tegen kwamen:

• Noord Sumba ➜ Sumba Hospitality School (aanrader!)
• Noord Sumba ➜ Oro Beach House
• Zuid Sumba ➜ Rua Beach Resort
• Zuid Sumba ➜ Lelewatu Resort Sumba
• Sumba Zuid ➜ Nihi Sumba
• Oost Sumba ➜ Sumba Adventure Resort
• Noordoost Sumba ➜ Ecoresort Sumba Dream

Sumba Hospitality School

Onze laatste nacht sliepen we in het Sumba Hospitality Hotel (School). Sumba heeft ons in alle opzichten verras. Het is zo’n schitterend eiland, maar ook heel erg arm. Meer dan de helft van de bevolking kan niet lezen of schrijven en leeft in armoede.

Ties: “De Sumba Hospitality School is een hotel/school waar lokale kinderen de kans krijgen om te leren en werken. Als je iets wil bijdragen aan de ontwikkeling van dit eiland ‘moet’ je hier overnachten”.

En werken hier zo’n 60 studenten. Allemaal uit Sumba. Ze krijgen hier Engelse les, les over het omgaan met geld, seksuele voorlichting en ze worden klaargestoomd om in hotels te kunnen werken.

Geweldig project

Het is een geweldig project waar met name vrijwilligers werken die zich elke dag inzetten voor een betere toekomst van de kinderen op Sumba.

Het enthousiasme spat er van af en de kinderen zijn ontzettend dankbaar en trots dat ze hier op school mogen zitten. En dat merk je aan alles. De manier waarop ze je groeten en met name de liefde en passie waarmee het hotel wordt gerund.

Alles wordt gedaan door de leerlingen. De leraren zijn er alleen om ze te ondersteunen als het moet en het is bijzonder om te zien hoe het project zo veel positieve invloed heeft op de kinderen die hier leren.

Boek hier je verblijf in de Sumba Hospitality School. Je kunt ook een geldbedrag doneren om de school te helpen!

Hoe kom je er?

Je kunt met de boot heen, maar het is veel makkelijker en sneller om te vliegen. Garuda heeft helaas de vluchten geannuleerd, maar Lion Air, Wings Air en Sriwijaya Air vliegen dagelijks tussen Denpasar en Tambolaka of Waingapu.

De vlucht vanuit Bali is direct en kost je nog geen €100 p.p. voor een retour.

Je kunt ook vanuit andere steden in Indonesië vliegen, maar vaak is dit met een tussenstop op Bali dus het is het makkelijkste om vanuit Bali naar Sumba te vliegen

NusaTrip

Onze ervaring is dat Skyscanner niet altijd alle vluchten online heeft staan. Check daarom voor de zekerheid ook NusaTrip (https://www.nusatrip.com/en). Zij hebben vaak alle vluchten online staan.

Beste reistijd

De beste reistijd van Sumba komt grotendeels overeen met de beste reistijd van bali. Het is hier het hele jaar zo’n 30 graden met uitschieters naar 35 graden. Oktober is over het algemeen de heetste maand. De beste reistijd voor Sumba zijn de maanden mei tot en met september.

Het regenseizoen komt inzetten vanaf november en duurt tot en met april.

Locatie