Al eeuwenlang zijn reizigers betoverd door de grootsheid en schoonheid van Borobudur – een enorm boeddhistisch tempelcomplex op het eiland Java. Met een ongelooflijk scala aan ingewikkelde beelden, stoepa’s en terrassen, is het geen wonder dat dit een van ’s werelds meest bezochte UNESCO-werelderfgoedlocaties is. Wij geven we alle essentiële tips die je moet weten bij het plannen van je reis.
De magische Borobudur
De naam Borobudur is waarschijnlijk afkomstig van het Sanskriet “Vihara Buddha Ur”. Vrij vertaald, betekent dit “boeddhistische tempel op de berg”. De tempel is gebouwd tussen het jaar 750 en 850 na Christus. Het is een indrukwekkend bouwwerk en opgebouwd als een grote stoepa (boeddhistisch bouwwerk dat relieken van een boeddhistische heilige bevat). De basis van de Borobudur is 123 bij 123 meter!
De tempel telt negen etages. Om de tempel helemaal te kunnen zien heb je aan een uurtje dan ook niet genoeg. Van de negen etages zijn de eerste zes vierkant, de laatste drie zijn rond. Al deze etages vertegenwoordigen de boeddhistische kosmos.
Een boeddhist loopt elke etage zeven keer rond, met de klok mee. Op de bovenste verdieping vindt je 72 kleine stoepa’s die rondom één grote, centrale stoepa gebouwd zijn. Deze stoepa staat voor het Nirwana.
De tempel ligt 40 kilometer ten noordwesten van de stad Yogyakarta in midden Java.
TIP ♥ – boek hier direct je entreeticket (€25)
De impact en betekenis van Borobudur
Borobudur is het een van de grootste en best bewaarde tempels in zijn soort ter wereld. Het wordt ook beschouwd als een van de grote wonderen van Zuidoost-Azië en staat sinds 1991 op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Het tempelcomplex bestaat uit zeven vierkante platforms met daarop drie ronde terrassen, met een gigantische stupa in het midden.
Het is gebouwd uit ongeveer twee miljoen blokken grijze andesietsteen die met verbazingwekkende precisie zijn uitgehouwen. De architectuur is gebaseerd op de mandala, een oud symbool dat het boeddhistische wereldbeeld uitbeeldt. De balustrades en muren zijn voorzien van meer dan 1.500 reliëfsculpturen die verhalen uit het leven van Boeddha en andere belangrijke onderwerpen zoals karma en reïncarnatie uitbeelden.
Het is ontworpen om een driedimensionaal beeld van kosmische harmonie uit te drukken, waarbij het fysieke aspect van constructie wordt gecombineerd met de filosofische betekenis ervan.
Wist je dat de Borobudur het grootste boeddhistische bouwwerk ter wereld is?!
Als je het tempelcomplex bekijkt, is het bijna niet voor te stellen hoe dit toentertijd verwezenlijkt is. Het staat nog steeds fier overeind ondank alle aardbevingen en bomaanslagen.
Het is qua oppervlakte enorm, en de bouw schijnt minimaal 80 jaar te hebben geduurd! Niet verrassend overigens, aangezien er ook voor 56.640(!) kubieke meter steen is gebruikt!
9 handige tips voor het plannen van je bezoek
Dit is de bekendste tempel van Indonesië. De negatieve effecten daarvan zijn dat behoorlijk druk kan zijn, zeker in de weekenden. Dat neemt niet weg dat de Borobudur het bezoeken niet waard is. Deze tempel is net zo belangrijk als de Angkor Wat in Cambodja.
Om je bezoek zo plezierig mogelijk te maken hebben we een aantal tips op een rijtje gezet voor het bezoek van deze tempel.
#1 Kom zo vroeg mogelijk
Hoe vroeger je hier komt, hoe beter. Het beste is om hier vlak voor openingstijd te komen (6:00 uur). De echte fanatiekelingen moeten hier om 4:30 uur zijn als de zon op komt. Op deze tijd is het het rustigst, en daarnaast maak je de mooiste foto met zonsopkomst. Tevens is het nog niet te heet op dit moment van de dag.
De meeste groepsreizen komen rond 7:30 uur aan. Dus zorg dat je er voor die tijd bent.
#2 Kom tegen het eind van de dag
Huh? Ja, dat klinkt wat tegenstrijdig met wat hierboven staat, maar als je geen ochtendmens bent, zorg dan dat je hier rond sluitingstijd bent. De tempel sluit om 17:15 uur, maar je kunt wat extra betalen om langer te blijven. Zo kun je de zon onder zien gaan. Heel erg mooi, en een stuk rustiger!
#3 In de buurt overnachten
Bij een bezoek aan Borobudur zijn er verschillende accommodatiemogelijkheden om uit te kiezen. Bijna iedereen kiest er voor om deze tempel te bezoeken vanuit Yogyakarta. Vanuit deze heerlijke stad ben je in iets meer dan een uur bij Borobudur. In Yogyakarta vind je ook de meeste touroperators en de beste busverbindingen om bij Borobudur te komen.
Je kunt er ook voor kiezen om te overnachten in de buurt van Borobudur. Doordat het een van de bekendste bezienswaardigheden van Indonesië is, betekent ook dat er veel commercie is rondom het complex. Daarom vind je hier steeds meer accommodaties. Dit zijn de beste opties.
#4 Vermijd de verkopers
Het wemelt bij de Borobudur van de straatverkopers (hawkers). Ze willen je het liefst alles verkopen. Hoe mooi zo’n souvenirtje ook is, wij raden aan om het niet te kopen. Ze vragen hier echt de hoofdprijs voor alles. Op de Malioboro in Yogyakarta kun je dezelfde spullen veel goedkoper krijgen.
#5 Vermijd het weekend
Dat is misschien niet altijd mogelijk, maar als je de mogelijkheid hebt, kom dan niet in het weekend. In het weekend is het gigantisch druk omdat er dan ook veel locals komen. Het tempelcomplex is bezaaid met mensen. De kans dat je een foto neemt zonder medereizigers er op, is op elke dag vrij klein, maar in het weekend is dat een hopeloze missie. Je kunt hier beter op een doordeweekse dag komen.
#6 Hoe kom je er?
Bijna iedereen komt naar Borobudur vanuit Yogyakarta. Deze stad heeft een vliegveld (Adisucipto International Airport) en treinstation dus is makkelijk bereikbaar. Er rijden dagelijks tussen Yogyakarta en Borobudur. Je kunt ook een tour boeken of losse transfer bij een van de vele touroperators.
Als je eenmaal op de locatie bent aangekomen, kun je gemakkelijk de omgeving te voet verkennen of gebruikmaken van een shuttle.
#7 Bezoek ook de Prambanan tempel
Prambanan is een oud hindoeïstisch tempelcomplex en naar mijn idee indrukwekkender dan Borobudur. Het is een prachtig voorbeeld van Indonesische architectuur en geschiedenis en wordt beschouwd als een van de grootste hindoeïstische tempelcomplexen in Zuidoost-Azië.
Het is een must-visit bestemming voor iedereen die het gebied bezoekt, en is gunstig gelegen nabij de wereldberoemde Borobudur, waardoor het gemakkelijk is om beide locaties in één reis te bezoeken. Veel touroperators bieden daarom ook een combiticket aan. Zo’n combiticket kun je ook kopen bij ingang van Borobudur (of Prambanan).
#8 Wat is de beste tijd om Borobudur te bezoeken
De beste tijd om Borobudur te bezoeken is tijdens zonsopgang of zonsondergang, Niet omdat het dan heel rustig is, maar wel omdat het uitzicht waanzinnig is. Als je niet te vroeg wakker wilt worden, is de late namiddag ook een goed moment om te bezoeken.
Qua weer, kun je hier het beste tussen mei en oktober komen. Je hebt dan de minste kans op regen. Meer over het weer in Indonesië lees je op onze pagina beste reistijd Indonesië.
#9 Wat kost Borobudur
De toegang is niet gratis. Je moet een kaartje kopen om binnen te komen. Vaak zijn dit combi tickets voor de Borobudur en de Prambanan. Voor alleen de Borobudur betaal je US $25,- entree en een combinatie ticket met de Prambanan kost US $40,-.
Het kan dus voordeliger zijn om een combi te maken tussen deze twee tempels. Het zijn twee van de mooiste en bekendste tempels van Indonesië dus de kans dat je ze gaat bezoeken is redelijk groot.
| Ticket | 3-10 jaar | Volwassen |
| TWC Borobudur | US$15 | US$25 |
| Borobudur + Prambanan | US$27 | US$45 |
2023! Eerste groep gaat 9.00 uur naar boven. Er is geen opening bij zonsopgang, dit is sinds corona. Misschien verandert het nog. Je mag je eigen schoenen niet aanhouden. Je krijgt slippers (zitten bij de prijs in). Het is verstandig digitaal te boeken. Het liefst ver van te voren. Vol is vol (1.200). Zonder kaartje kom je er niet op. De verkopers via uitgang zijn hinderlijk. Beter ga je via de ingang naar buiten wat verboden is (maar zeg maar dat je ziek bent).
Wel wat gedateerde info betreffende Borobodur etc.
Mag niet meer beklommen worden volgens mij, maar wordt nergens vermeld behalve dat het vanaf boven zo’n mooi uitzicht heeft bij zonsopkomst…
Beste Wouter,
bedankt voor je reactie.
Dat je Borobudur niet mag beklimmen, hebben wij ook gehoord. Helaas komen we in september 2023 pas weer in deze regio dus kunnen we het niet zelf checken. Ook de officiële website meldt hier niets over. Ben jij er zelf geweest, en zou je kunnen bevestigen dat Borobudur niet beklommen mag worden?
Happy travels,
Ties
Hi! Ik wil graag de Borobudur en de Prambanan bezoeken op eigen houtje (geen tours etc) op twee verschillende dagen. Weet je toevallig of er een combiticket gekocht kan worden (ik las 40 dollar voor allebei de tempels) zonder dat je deze op 1 dag moet bezoeken of als tour? Hartelijk dank voor alle info! Ben een echte volger 😉
Hi Marijntje,
Zelf heb ik de tour gedaan. Geen ervaring dus met het kopen van een combi ticket.
Happy Travels,
Sjoerd
Wij zijn vandaag geweest naar de Borobordur met een speciaal ‘sunrise ticket’, omdat dat zo wordt aangeraden en het ons idd ook heel bijzonder leek. Ondanks het vroege tijdstip waren er net als wij toch ook veel toeristen, die de camera en foto momenten het belangrijkste leken te vinden. Facebookmomenten all over the place (bv yogaposes tussen en op de stoepa’s) en voor mij haalde dat de magie van deze heilige plek helaas wel weg. We hadden een gids genomen wat erg handig en prettig was, die loodste ons naar de rustigere plekken. Ik had het niet willen missen maar ben wel geschrokken van de enorme commercie die erbij betrokken is geraakt.
Ik was er al 5 x geweest, voor het laatst in 2008. Een ticket voor mij koste toen nog 10$ en nu in 2016 20$. Met ons vijfen hebben we toen besloten om niet naar binnen te gaan. Toen wij weggingen, zagen we dat er meer toeristen er hetzelfde over dachten en ook niet naar binnen gingen. Wat kost het over 5 jaar? En kom niet met, je kunt het wel betalen, ik ben in 8 jaar tijd ook niet 100% meer gaan verdienen. Dit gaat mij te ver.
Is de borobudur ook buiten het hoofdseizoen goed te bezoeken? En kan je er op eigen gelegenheid heen?
Hoi Pim,
de Borobudur is juist goed te bezoeken buiten het hoogseizoen 🙂 Het is dan een stuk rustiger. Je kunt er ook op eigen gelegenheid heen. Met de bus of taxi ben je er zo. Vraag het even na bij je accommodatie. Die hebben vaak de meest recente bustijden en prijzen.
Groeten,
Ties
Echt heel erg leuke plek! Wij waren er helaas al weer te lang geleden. Hopelijk binnenkort weer bij onze volgende Indonesië reis 🙂
De Borobudur blijft indrukwekkend, hoe vaak je het ook gezien hebt 😉
Fantastische plek! Wel erg druk in het hoogseizoen maar als je buiten onze grote zomer vakantie gaat is het prima te doen 🙂 Ik vond het er geweldig. Zeker ’s morgens vroeg is het echt een magische plek.
Helemaal mee eens Walter!